KANSER.

SOALAN YANG KERAP DIAJUKAN

1. Apa itu kanser?
Kanser ialah sel yang terhasil secara tidak normal dalam badan seseorang. Satukelompok sel kanser dipanggil tumor dan jika tidak dirawat ia boleh membesar danmerebak ke anggota badan yang lain.Tumor tidak berguna kepada badan, sebaliknya ia mengganggu dan ¿mencuri¿ zatdaripada sel lain serta boleh membahayakan nyawa pesakit.Sel kanser tidak mempunyai bentuk khas, wujud dalam pelbagai saiz dan berbezadaripada sel sihat yang mempunyai bentuk seragam. Ia boleh dilihat dengan jelasdi bawah mikroskop.

2. Apakah leukemia?
Leukemia ialah kanser sel darah putih. Ia dikategorikan 'kanser luar biasa'kerana tidak mempunyai tumor. Walaupun sel ini ada dalam darah, tetapi tidakbermakna pesakit yang menghidap kanser jenis lain akan mendapat leukemia.

3. Apa yang menyebabkan kanser?
Punca sebenar bagaimana dan mengapa pertumbuhan sel yang tidak terkawal berlakumasih tidak diketahui. Bagaimanapun, kajian mendapati ia ada kaitan dengantabiat, gaya hidup, pemakanan dan faktor geografi, seperti kanser paru-parudikaitkan dengan tabiat merokok (ia sebenarnya boleh dielakkan).

4. Bagaimana kanser merebak?
Sel kanser akan membuat 'laluan' sendiri dan menjangkiti dari satu tisu ke tisulain. Lama kelamaan sel kanser yang bertambah banyak akan merebak dari kawasanpermulaan ke organ lain melalui saluran darah atau sistem limfa.Rawatan awal boleh mencegah masalah ini.

5. Bolehkah ia diwarisi?
Secara umumnya, kanser tidak boleh diwarisi. Bagaimanapun, individu yang adasejarah keluarga mempunyai risiko, tetapi anak tidak semestinya mendapat kanser.Paling penting, sel kanser juga tidak akan menjangkiti orang lain, walaupunmelalui pemindahan darah.

6. Adakah semua tumor itu akan menjadi kanser?
Tidak. Tumor ada dua jenis: benigna dan malignan. Tumor benigna bermakna iatidak merebak dan jarang berbahaya seperti ketuat dan sista.Tumor malignan pula akan merebak ke organ lain dan membesar sendiri sehinggamenjadi barah.

7. Adakah semua kanser sama?
Tidak. Ada banyak jenis kanser yang menyerang organ badan. Sesetengah jeniskanser tumbuh perlahan, tetapi ada yang merebak cepat. Berlainan jenis kansermemberi kadar tindak balas berbeza terhadap rawatan.

8. Bolehkah kanser diubati?
Ya. Ramai penduduk Malaysia sembuh daripada kanser. Peluangnya berbeza mengikutjenis kanser, tetapi lebih awal ia dirawat peluangnya untuk sembuh lebih tinggi.

9. Bolehkah ia dikesan awal dan dirawat?
Ya, jika pesakit tahu tanda awal dan menjalani pemeriksaan kesihatan sebaikmenyedarinya. Namun, kebanyakan orang mengabaikan tanda awal ini sehinggapenyakit sudah merebak ke peringkat berbahaya.

10. Apakah tanda amaran kanser?
Senarai di bawah hanya tanda umum. Bagaimanapun, tanda ini juga boleh munculbersama ketumbuhan benigna seperti ketulan pada payudara. Pun begitu, sebaikmenyedari tanda ini, segera jalani pemeriksaan kesihatan.. Kudis yang tidak sembuh selepas beberapa minggu.. Pigmen atau ketuat yang semakin membesar, jadi hitam dan berdarah.. Ketulan pada buah dada.. Pendarahan vagina yang luar biasa (terutama di antara tempoh haid).. Perubahan tabiat buang air atau najis berdarah.. Air kencing berdarah.. Masalah tidak hadam dan hilang selera makan.. Sakit tekak dan batuk berpanjangan.. Sukar menelan makanan.

11. Adakah kanser boleh menyerang tanpa tanda?
Ya. Dalam kebanyakan kes, kanser tidak menyebabkan sakit pada peringkat awal. Iamenyerang dalam diam. Sakit hanya dirasai apabila kanser sudah merebak daninilah sebabnya segera berjumpa doktor sebaik tanda awal dikesan dan jangantunggu hingga sakit.

12. Adakah wanita dan lelaki mempunyai risiko sama diserang kanser?
Tidak. Secara keseluruhannya, lelaki lebih ramai mendapat kanser.

13. Apakah jenis kanser yang kerap menyerang lelaki dan wanita?
a. Wanita: Kanser payudara, serviks, kolon, ovari, leukemia dan paru-paru.Kanser payu dara ialah insiden paling kerap membabitkan 30.4 peratus daripadasemua jenis kanser di kalangan wanita.
b. Lelaki: Kanser paru-paru, prostat, nasofariks, usus, leukemia dan rektum.Kanser paru-paru menunjukkan insiden paling tinggi iaitu 13.9 peratus bagi semuajenis kanser yang menyerang lelaki.

14. Wujudkah 'zon umur bahaya' dan adakah kanser juga mempunyai ciri ini?
Secara amnya, kanser boleh menyerang sesiapa saja, tidak kira berapa umurmereka. Bagaimanapun, ia biasanya berlaku pada orang dewasa, terutama selepas 40tahun. Jadi ketika ini, jika ada tanda awal kanser, segera berjumpa doktor.Bagi wanita pula, buat pemeriksaan payudara sendiri setiap bulan (beberapa hariselepas habis haid) dan ujian pap smear (jika mempunyai kehidupan seks aktif)sekurang-kurangnya tiga tahun sekali.

15. Bagaimana kanser dirawat?
Rawatan awal penting kerana kebanyakan kanser merebak cepat. Ada beberapa kaedahrawatan iaitu:
a. Pembedahan.
b. Radioterapi (menggunakan radiasi tinggi seperti sinar-X, sinar gamma, radiumatau bahan radioaktif).
c. Ubat antikanser.
d. Hormon - kadangkala beberapa hormon digunakan serentak, bergantung kepadajenis kanser.

Kemoterapi bermakna menyuntik atau memberi ubat yang akanmemusnahkan sel kanser tertentu kerana sesetengah sel kanser boleh dikawalmenggunakan hormon.Secara amnya, pembedahan bertujuan membuang semua sel kanser di tempat terbabitdan disusuli radioterapi sinar X atau gamma untuk memusnahkan tumor yang bolehmenjadi kanser.

16. Bolehkah kanser dielakkan?
Dalam sesetengah kes, kanser boleh dielakkan. Contohnya, 90 peratus kes kanser paru-paru boleh dielakkan jika tidak merokok. Kajian saintis menunjukkan 80peratus daripada semua jenis kanser disebabkan faktor luaran.

SUMBER: Persatuan Kanser Kebangsaan Malaysia